Mất sữa là nỗi ám ảnh kinh hoàng mà bất cứ bà mẹ nào cũng nơm nớp lo sợ. Mất sữa không chỉ là những cơn đau dai dẳng nơi bầu ngực, không chỉ là con quấy khóc suốt ngày đêm, mà còn là vô số áp lực từ gia đình, họ hàng và những người xung quanh. Vì đâu mà mẹ sau sinh mất sữa? Đâu là cách để mẹ gọi sữa về? Betimum xin phép được chia sẻ thông tin với bạn đọc qua bài viết dưới đây!
1. Tại sao mẹ bị mất sữa – cơ sở khoa học?
Có thể bạn chưa biết, cơ chế sản xuất và tiết sữa ở cơ thể mẹ là một điều vô cùng kỳ diệu. Đó là một quá trình diễn ra hết sức tự nhiên, là minh chứng của sợi dây gắn kết bền chặt sữa mẹ và con. Có con thì mẹ mới có sữa, và con phải bú thì mẹ mới tiết sữa.
Quá trình tạo sữa mẹ kiểm soát bởi 4 hormone: Progesterone, Estrogen, Prolactin, Oxytocin
Quá trình sản xuất sữa mẹ được chi phối bởi 4 loại hormone và điều tiết bởi hệ thống tuyến sữa trong bầu ngực mẹ. Progesterone báo hiệu cho cơ thể tạo sữa. Estrogen giúp bầu ngực phát triển. Prolactin được sản sinh, kích thích các tuyến sữa sản xuất ra sữa. Từng nang sữa trong bầu ngực mẹ dần dần căng phồng lên vì chứa đầy sữa. Và tất cả chỉ chờ đợi ngày con chào đời, Oxytocin sẽ kích thích các nang sữa này co bóp mạnh mẽ, đẩy sữa ra khỏi bầu ngực mẹ qua các ống dẫn sữa.
Do đó, hiện tượng mất sữa sau sinh có thể được lý giải bởi sự thay đổi của các hormone. Với mẹ đang cho con bú, Prolactin và Oxytocin không được sản sinh nữa sẽ gây ra ít sữa rồi mất hẳn. Còn đối với mẹ vừa sinh xong, nặn ngực không ra một giọt sữa, tức là khi mang bầu, 2 loại hormone kể trên đã bị ức chế.
Hiện tượng mất sữa còn xảy ra ở trường hợp mẹ sinh non hoặc sinh mổ. Trong trường hợp này, cơ chế tạo sữa ở mẹ chưa hoàn chỉnh mà con đã có nhu cầu bú mẹ. Vô hình chung, “quy trình tự nhiên” đã bị thay đổi.
2. Nguyên nhân cụ thể gây ra mất sữa
Đâu là nguyên nhân dẫn đến thiếu hụt, ngưng trệ sản sinh Prolactin, Oxytocin? Điểm danh qua đã có chế độ dinh dưỡng hoặc nghỉ ngơi. Thế nhưng đó không phải là tất cả. Dưới đây là 8 nguyên nhân gây ra những thay đổi trong hormone tạo sữa:
2.1. Tâm lý căng thẳng
Mẹ phải kìm nén nhiều áp lực, thường xuyên ở trong trạng thái căng thẳng. Mẹ mệt mỏi, hay có những cảm xúc tiêu cực. Điều này khiến cho hai loại hormone Prolactin và Oxytocin bị giảm sút. Có thể thấy, nguyên nhân chính gây ra mất sữa bắt nguồn từ bộ não của mẹ. Chính vì thế, điều chỉnh lại tâm trạng là điều quan trọng nhất để tránh mất sữa.
2.2. Do thể trạng đặc trưng
Sinh nở làm hao tổn rất nhiều sinh lực. Đối với những bà mẹ có thể trạng yếu ớt, việc sinh nở sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến khả năng tạo, tiết sữa. Thực tế, sau khi sinh, để có thể bồi dưỡng lại thể lực cho mẹ đã là một điều khó. Nếu như mẹ phải một mình chăm con, sức lực sẽ cạn kiệt, không còn sức tạo tiết sữa cho con bú.
2.3. Chế độ dinh dưỡng thiếu khoa học
Nói đến chế độ dinh dưỡng thiếu khoa học, có thể nói đến 3 trường hợp:
- Mẹ bồi bổ quá nhiều, nhưng thiếu cân bằng các chất, đặc biệt là thực phẩm lợi sữa.
- Mẹ ăn quá nhiều thực phẩm gây tắc sữa.
- Mẹ thiếu dinh dưỡng trầm trọng.
- Dù là trường hợp nào thì cũng đều ảnh hưởng đến khả năng sản xuất sữa và tiết sữa.
Ngoài ra, bạn có thể tham khảo chi tiết Các nguyên nhân gây mất sữa ở mẹ sau sinh. Bạn cũng cần chú ý đến Các thực phẩm là “hung thủ” gây mất sữa
2.4. Thiếu thư giãn, nghỉ ngơi
Việc chăm con luôn lấy đi của mẹ thật nhiều năng lượng. Mẹ bị căng thẳng quá mức, thường xuyên thiếu ngủ vì phải cho con bú. Mỗi khi con ngủ mẹ lại tranh thủ làm việc nhà mà không có thời gian nghỉ ngơi. Không được thư giãn, nghỉ ngơi đúng mực sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và tâm trạng của mẹ. Đây cũng là lý do gây ra mất sữa.
2.5. Thiếu kinh nghiệm chăm con
Rõ ràng rằng, trước khi sinh, nếu mẹ học hỏi trước những kinh nghiệm thì việc chăm con sẽ nhàn tênh. Nhưng nhiều mẹ không đầu tư nhiều thời gian vào việc tìm hiểu cách chăm con, nuôi con. Hậu quả là mẹ có những cách chăm con sai lầm. Điển hình có cho con dùng ti giả, cho con uống sữa công thức, không cho con bú đúng cách. Chính vì thiếu kinh nghiệm chăm con mà mẹ đã hạn chế cơ hội bú mẹ của con. Kết quả là mẹ mất phản xạ tiết sữa, lâu dần bị mất sữa.
2.6. Chưa biết cách cho con bú
Mẹ chưa biết cách cho con bú cũng là nguyên nhân gây mất sữa
Có thể mẹ chưa biết, cho con bú đúng cách cũng là phương pháp giúp mẹ tăng tiết sữa. Đáng tiếc là không nhiều bà mẹ biết được phương pháp cho con bú. Mẹ không cho con ngậm đúng khớp, con sẽ không giúp mẹ kích thích tiết sữa. Mẹ không cho con bú đúng thời điểm, con sẽ quấy khóc và không thèm ti mẹ. Mẹ không cho con bú đủ cữ, lượng sữa tiết ra sẽ giảm dần theo thời gian. Tóm lại, chưa biết cách cho con bú sẽ khiến mẹ mất sữa.
2.7. Do đẻ mổ
Đẻ mổ không chỉ khiến mẹ phải chịu đựng những cơn đau dai dẳng. Nó còn khiến cho việc co hồi tử cung ở mẹ diễn ra không bình thường. Chưa kể, mẹ phải chịu tác dụng phụ của các loại thuốc giảm đau, giảm viêm. Chính vì thế, các hormone không được điều tiết đúng tự nhiên, và còn bị ức chế, gây ra tình trạng mất sữa.
2.8. Ảnh hưởng của thuốc
Thuốc chính là thứ mà mọi mẹ bầu, mẹ sau sinh nên tránh. Đặc biệt là các loại thuốc kháng sinh, kháng viêm hay giảm đau. Chúng có chứa rất nhiều thành phần gây ức chế hormone tạo sữa và tiết sữa. Đây là nguyên nhân thứ 8 gây ra tình trạng mất sữa.
3. Những biểu hiện của mất sữa sau sinh
Mất sữa sau sinh có những biểu hiện rất dễ nhận biết. Xét về cơ bản, mẹ có thể đoán nhận thông qua tình trạng của bầu ngực mình. Mẹ sẽ thấy bầu ngực lép xẹp, lỏng lẻo. Ngực không căng cứng mà có phần hơi nhão. Đặc biệt khi cho con bú, mẹ sẽ thấy ngực đau rát. Khi vắt sữa, mẹ chỉ thấy vài giọt rỉ ra. Dù cho cố nặn thế nào thì sữa cũng không chảy thành dòng được.
Bên cạnh đó, mất sữa cũng khiến cho mẹ mệt mỏi vô cùng. Mẹ sẽ thấy khó ăn, khó tiêu, đôi lúc là là khó thở. Không những thế, mẹ còn bị tiểu tiện dài, đại tiện bất thường lúc rắn lúc lỏng. Nhiều mẹ tái cả da mặt vì mất sữa. Trông vô cùng xanh xao, yếu ớt. Cũng có những bà mẹ vì tắc sữa mà lên cơn sốt.
4. Mất sữa đột ngột trong thời gian cho con bú có nguy hiểm không?
Có nhiều mẹ đột ngột bị mất sữa, liền cho rằng mình bị tắc sữa và tìm đủ cách đi chườm nóng, chườm lạnh. Cũng có nhiều trường hợp mẹ ăn uống đầy đủ, chẳng kiêng khem gì mà tự nhiên bị mất sữa. Vì thế, mẹ chủ quan không tìm hiểu rõ nguyên nhân vấn đề và cũng chấp nhận “chờ đợi” ngày sữa về.
Thế nhưng, đã mất sữa đột ngột mà mẹ còn để lâu không chữa thì khả năng dẫn đến mất sữa vĩnh viễn là rất cao. Nhất là với những bà mẹ vội vàng cho con ăn dặm, uống sữa công thức thay cho sữa mẹ. Lúc đó, con không còn có nhu cầu bú mẹ nữa và đương nhiên mẹ cũng không còn phản xạ tiết sữa.
Có nhiều mẹ thì cho rằng mình chẳng còn sữa, con có bú thì cũng nhanh chán. Thế là mẹ cho con ngừng luôn bú mẹ, cũng chẳng vắt sữa, hút sữa nữa. Kết quả là tuyến sữa của mẹ không được kích thích, cũng giống như cai sữa, mẹ sẽ bị mất sữa vĩnh viễn.
5. Giải pháp khi bị mất sữa?
Làm thế nào để không biến tình trạng mất sữa đột ngột trở thành mất sữa vĩnh viễn? Mẹ hãy ghi nhớ những giải pháp gọi sữa về được trình bày dưới đây:
5.1. Thư giãn tinh thần
Mẹ hoàn toàn có thể dành cho bản thân những khoảng thời gian nghỉ ngơi, thư giãn. Ít nhất thì mẹ có thể tự điều chỉnh được tâm trạng của mình để không còn những suy nghĩ tiêu cực. Chỉ cần thư giãn cơ thể, cải thiện tinh thần thì não bộ của mẹ có thể sản sinh thêm Prolactin và Oxytocin rồi.
5.2. Cho bé bú và vắt sữa nhiều hơn
Như đã phân tích ở trên, việc mẹ ngừng cho con bú hay không vắt sữa sẽ gây ra mất sữa vĩnh viễn. Vì thế, để đề phòng tình trạng này, mẹ cần cho con bú thường xuyên hơn. Kèm theo đó, mẹ hãy vắt sữa đều đặn để trữ sữa cho con uống. Chính những thao tác vắt sữa bằng máy hút sẽ giúp kích thích phản xạ tiết sữa ở ngực mẹ. Đồng thời, lượng sữa được sản xuất và tiết ra đều đặn hơn, theo đúng nhu cầu của con yêu.
5.3. Massage ngực đúng cách
Massage ngực là một trong những phương pháp hữu hiệu để gọi sữa về
Mẹ tuyệt đối đừng nặn ngực, vắt ngực bằng tay không. Đừng tác động quá nhiều lực vào bầu ngực quý giá của mình. Điều đó sẽ khiến ngực dễ bị viêm sưng, nhiễm trùng và viêm tắc tia sữa. Mẹ hãy trân trọng, nâng niu bầu ngực của mình bằng cách massage ngực đúng cách. Đó cũng là giải pháp giúp mẹ gọi sữa về.
5.4. Áp dụng một số bài thuốc dân gian
Có nhiều bài thuốc dân gian giúp lợi sữa, giảm trừ tắc sữa và gọi sữa về khi mẹ mất sữa. Kể đến có lá chè vằng lợi sữa, lá đinh lăng, lá dứa, lá mít hay đu đủ… Mặc dù các bài thuốc dân gian không đem lại hiệu quả trị tắc sữa nhanh chóng, nhưng nếu mẹ kiên trì thực hiện thì cũng có thể thấy được hiệu quả.
5.5. Điều chỉnh chế độ dinh dưỡng
Đây là tiêu chí vô cùng quan trọng để mẹ tìm lại nguồn sữa của mình. Bởi vì quan trọng nhất, vẫn phải có cách thúc đẩy sản xuất hormone tạo sữa từ bên trong. Những tác động bên ngoài như chăm cho con bú, vắt sữa hay massage ngực vẫn chưa đủ. Mẹ cần bổ sung các loại thực phẩm lợi sữa, tăng tiết sữa như các loại đậu, hạt, đu đủ, gạo lứt, rong biển… Đồng thời, tránh xa các nhóm thức ăn có nguy cơ làm mất sữa như măng chua, măng tươi, các loại gia vị cay nóng, chất kích thích hay chứa caffein…
Thật vậy, để giải quyết vấn đề mất sữa ở mẹ sau sinh, mẹ cần phải chuyên tâm tác động từ cả bên ngoài và bên trong. Để gọi sữa về nhanh chóng, hiệu quả và an toàn, mẹ nên tìm hiểu các biện pháp thúc đẩy hormone từ thiên nhiên.
Ngày nay, một trong những biện pháp được các mẹ tin dùng nhất chính là sản phẩm lợi sữa, kết hợp các nguyên liệu thảo dược lành tính. Mẹ có thể tham khảo sản phẩm lợi sữa Betimum, với nguyên liệu chính là thiên môn chùm, cao thông thảo, chiết xuất cỏ cà ri và kế sữa… Kèm theo còn có các nguyên liệu nhập khẩu từ nước ngoài để bổ sung chất lượng cho sữa mẹ. Hi vọng rằng, các mẹ mất sữa nhanh chóng tìm được giải pháp cho mình, mang lại nguồn sữa ngọt lành cho con!
